JALOLIDDIN XORAZMSHOHNING CHINGIZXONGA QARSHI KURASHIDA DEHLI SULTONI SHAMSIDDIN ELTUTMUSHNING ROLI
Maqola haqida umumiy ma'lumotlar
Jaloliddin Manguberdining otasi ismi Alovuddin Muhammad Xorazmshoh, onasi esa Oychechak xotundir. Jaloliddin Xorazmshoh o‘sha davrning mashxur ulamolari va ustozlaridan saboq oldi. Alovuddin Muhammad Xarzmshoh 1215-yilda Gur va Gʻazna hududini qoʻlga kiritgach, markazi Gʻazna boʻlgan Gur, Hirot, Gurjiston va Saiston oʻlkalariga oʻgʻli Jaloliddinni hukmdor qilib tayinladi. Biroq ko‘p o‘tmay Muhammad Xorazmshoh o‘zi juda yaxshi ko‘rgan va qadrlagan o‘g‘lini o‘zi bilan markazda qoldirib, o‘rniga Karbar Malikni yuqorida tilga olingan hududlar boshqaruvini topshirishni maqsadga muvofiq deb topdi. Alouddin Mahammad vafotidan oldin taxtni oʻgʻli Jaloliddinga topshirgan va u buni masʼuliyat bilan qabul qilgan edi. Muvaffaqiyatli hukmdor sifatida Karbar Malik bu hududlarni Xorazmshohlar davlat Mo'g'ullar tarafidan mag‘lubiyatga uchratilib Jaloliddin Hindistonga qaytguniga qadar ushlab turdi.Ushbu maqolada Jaloliddin Xorazmshohning Dehli sultoni Shamsuddin Eltutmush bilan hamkorlik aloqalari va 1221-1224 yillar davomida Hindiston tuproqlarida mo'g'ullarga qarshi kurashi tarixiylik, tanqidiy, qiyosiy-mantiqiy tahlil, xolislik tamoyillari kabi tarixiy metodlardan foydalangan holda bayon qilinadi.
- Shahobiddin Muhammad Horandazi Zaydari Nasafi, “Siroti Jaloliddin Menguberdi”, tarjimon. Mujtabi Minavi, Shirkati intisharoti ilmi va Farhangi, Tehron, 1388 yil, 113-114-bet.
- Alouddin Atomalik Juvayniy. Tarixi Jahongusho. / Tarjima va so‘z boshi muallifi Nazarbek Rahim, Mursal O‘zturk. T.: Mumtoz so‘z, 2015. –b. 395, 400. (Alouddin Atomic Juvenil. Jahongusho‘s story. / Translation and foreword by Nazarbek Rahim, Mursal Ozturk. T.: Classic word, 2015. –P. 395, 400.)
- Ziyo Buniyodov Anushtegin Xorazmshohlar davlati/ Tarjima va so‘z boshi muallifi A.Ahmad va M.Mahmud. T.: Adabiyot va san’at, 1998. 122 b. (Ziyo Buniyodov State of Anushtegin Khorezmshahs / Translation and foreword by A. Ahmad and M. Mahmud. T.: Literature and Art, 1998. - 122 b.)
- Bo‘riev O., Toshev N. Jaloliddin Manguberdi (Davri. Sarkardalik faoliyati. Manbalar.) – Toshkent: Fan, 1999. 72-b.
- Toshev N. Jaloliddin Manguberdi o‘z davri yozma manbalarida. // O‘zbekiston tarixi jurnali 1-son. - T.: FAN, 1999.: 54- b.
- Jabborov I. Buyuk Xorazmshohlar davlati. – Toshkent: Sharq, 1999. – B.142.
- Ochilov I. Jalaliddin Manguberdi's description in written sources. // "Oriental Art and Culture" Scientific-Methodical Journal -(4) IV/2020.–P 63-67.
- Dadaboev X.V. Harbiy san’at tarixi. // - T.: 2013.
- Raximov J. Vatanning sheryurak bahodiri.// - T.: Talqin. 2015.
- Polvonov N.T. Reader from the history of Uzbekistan. // - T.: Info Capital Group. 2018-B. 223.
- Masharipov Qudrat. Jaloliddin Manguberdi buyuk vatanparvar sarkarda. T.: Navro‘z 2019. – 258-259, 266- b. (Masharipov Kudrat. Jaloliddin Manguberdi is a great patriotic commander. T.: Navruz 2019. –P. 258-259, 266.); O‘sha muallif.The image of Jaloliddin Manguberdi: his place in history as a person and the epoch he lived. // Journal of Critical Reviews. Vol 7, Issue 12, 2020. P. 1000-1002.
- Akobirov M. Issues of supply and weapons in the army of sultan Jalaliddin Manguberdi. look to the past. 2021, vol. 4, issue 3, (18-22) pp.
- Shixabaddin Muhammad an Nasafi, “Жизнеописание султана Джалал ад Дина Манкбурны”, arab tilidan tarjima muallifi M. Buniyatova, Baku, 1972 yil.
- Minhoji Siraj Juzjoniy, “Tabakati Nosiri”, tarjimon, Abdulhay Habibiy Muassasayi intisharoti asotir, Tehron, 1389 yil, I-jil 439-497 bet. as-Sihrindi , Yahya ibn Ahmed ibn Abdullah, “Tarihi Mubarakshohi”, tarjimon, Muhammad Hidoyat Husayin, Intisharati asotir, Tahron , 1391-yil, 13-17 bet. S. Haluk Kortel, “Dehli turk sultonligida tashkilot”, T.T.K., Anqara, 2006 -yil, bet. 5; A.S. Bazmi Ansoriy, “İltutmış”, T.D.V.İ.A(Turkiya diyonat vaqfi islom ensiklopediyasi), 2000, Jild 22, 158-159 bet.
- Minhoji Siraj Juzjoniy, “Tabakati Nosiri” tarjimon, Abdulhay Habibiy Muassasayi intisharoti asotir, Tehron, 1389 yil, I-jil 315-317 bet
- Kulka-Diatmar Rothermund, “Hindiston tarixi”, tarjimon. Mufit Gunay, Image kitob do'koni, Anqara, 2001- yil, 244-245 bet.
- Minhoji Siraj Juzjoniy, “Tabakati Nosiri”, tarjimon, Abdulhay Habibiy Muassasayi intisharoti asotir, Tehron, 1389 yil, I-jil 315-317 bet. Juvayniy Ato Malik Aloaddin ibn Bahouddin Muhammad ibn Shamsiddin Muhammad “Tarihi Jihangushoyi Juvayni”, tarjimon, Mirza Muhammad, Luzac & Co, London II-jil 315-317 bet
- Juvayniy Ato Malik Aloaddin ibn Bahouddin Muhammad ibn Shamsiddin Muhammad “Tarihi Jihangushoyi Juvayni”, tarjimon, Mirza Muhammad, Luzac & Co, London II-jil 145-147 bet
- Abdirasulovich, B. M. (2022). HISTORY OF UZBEK TAKIYAS IN ISTANBUL AND ECONOMIC RELATIONS WITH THE OTTOMAN STATE. Modern Journal of Social Sciences and Humanities, 5, 116-119.
- Bebitov,M,& Qalandarova, M. (2022). QADIMGI TURK (KOKTURK) XALQLARDA BOSHQARUV TAFAKKURINING ASOSIY TAMOYILLARI VA QONUNLARI. Eurasian Journal of Law, Finance and Applied Sciences, 2(12), 328-333.
- Bebitov, M. A. (2021). Turkiya Antakiyadagi o’zbeklar takiyasi tarixi. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 1(11), 1233-1241.
- Bebitov, Maqsud Abdirasulovich, & Mardonov, Muxriddin Islom O‘G‘Li (2022). QORAXONIYLAR DAVLATIDA TA’LIM FAOLIYATI. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 2 (10), 487-491.
- Qarshiyev, A. (2022). XIX Аср иккинчи ярми-xx аср бошларида Сурхон воҳасининг ижтимоий-сиёсий ҳаёти (И-126-жамғарма ҳужжатлари асосида). ПАЁМИ ДОНИШКАДА АНВОРИ ИЛМ ТАФАККУРИ ТАЪРИХ.
Bebitov, M. A., & Rahmanova, M. R. (2023). JALOLIDDIN XORAZMSHOHNING CHINGIZXONGA QARSHI KURASHIDA DEHLI SULTONI SHAMSIDDIN ELTUTMUSHNING ROLI. Academic Research in Educational Sciences, 4(2), 5–12. https://doi.org/
Bebitov, Maqsud, and Madina Rahmanova,. “JALOLIDDIN XORAZMSHOHNING CHINGIZXONGA QARSHI KURASHIDA DEHLI SULTONI SHAMSIDDIN ELTUTMUSHNING ROLI.” Academic Research in Educational Sciences, vol. 2, no. 4, 2023, pp. 5–12, https://doi.org/.
Bebitov, A. and Rahmanova, R. 2023. JALOLIDDIN XORAZMSHOHNING CHINGIZXONGA QARSHI KURASHIDA DEHLI SULTONI SHAMSIDDIN ELTUTMUSHNING ROLI. Academic Research in Educational Sciences. 2(4), pp.5–12.