СИРДАРЁ ВИЛОЯТИНИНГ ЎРТАЧА ШЎРЛАНГАН ШАРОИТИДАГИ ҒЎЗА ЎСИМЛИГИНИНГ БАЪЗИ ФИЗИОЛОГИК КЎРСАТКИЧЛАРИ
Maqola haqida umumiy ma'lumotlar
Мақолада Сирдарё вилоятининг ўртача шўрланган шароитида етиштирилган ўрта толали (G. hirsutim L.) ғўза нав ва нав намуналарида физиологик кўрсаткичлардан ўсимлик баргларидаги умумий хлорофилл, хлорофилл “a”, хлорофилл “b”, каротиноид ва пролин миқдорлари таҳлил натижалари келтирилган. Сирдарё вилояти Мирзаобод тумани Бек кластер МЖЧ Бахор СИУ ҳудудидаги “Ўсимлик маҳсулотлари етиштириш ва қайта ишлаш теҳнологиялари илмий амалий маркази”нинг тажриба майдонида G. hirsutum L. турига мансуб Самара, Султон, Ан Баёвут-2, Бухоро-102, Т-1849, Т-606, Т-2460, Т-1205, Т-2204, Т-2796, Т-1907, Т-578 ва Т-989 нав ва тизмалар экилди. Тажрибада Султон, Т-2460 ва Т-1205 нав ва тизмалари физиологик жиҳатдан кучсиз шўрланишга Самара, Ан Баёвут-2, Бухоро-102, Т-1849, Т-606, Т-2204, Т-2796, Т-1907, Т-578 ва Т-989 нав ва тизмаларига нисбатан бардошли эканлиги аниқланди. Т-1849, Т-606, Т-2204, Т-2796 ва Т-1907 тизмалар физиологик хусусиятлари бўйича шўрҳоқликка мойил эканлиги аниқланган.
1. Shavkiev Jaloliddin, Nabiev Saidgani, Abdulahat, Khamdullae,v Shukhrat. Еconomic and physiological traits of pima cotton lines in Uzbekistan and their correlation. UNIVERSUM: ХИМИЯ И БИОЛОГИЯ. 2021; 7 (85(2)): 14-22.
2. Shukhrat Khamdullaev, Saidgani Nabiev, Abdulahad Azimov, Jaloliddin Shavkiev and Utkir Yuldashov. Combining ability of yield and yield components in upland cotton (G. hirsutum L.) genotypes under normal and water-deficit conditions. Plant Cell Biotechnology and Molecular Biology. 2021: 22(35&36):176-186
3. Shavkiev J, Azimov A, Nabiev S, Khamdullaev S, Amanov B, Kholikova M, Matniyazova H, Yuldashov U.Comparative performance and genetic attributes of upland cotton genotypes for yield-related traits under optimal and deficit irrigation conditions. SABRAO J. Breed. Genet. 2021; 53(2): 157-171.
4. Beknazarov B.O. “Plant physiology” Tashkent – Aloqachi, 2009. 424-443
5. Shavkiev J, Nabiev S, Azimov A, Khamdullaev S, Amanov B, Matniyazova H, et al. Correlation coefficients between physiology, biochemistry, common economic traits and yield of cotton cultivars under full and deficit irrigated conditions. J. Crit. Rev. 2020;7(4):131-136.
6. 27. Sunkar R., D. Bartels, H.H. Kirch. Overexpression of a stress-inducible aldehyde dehydrogenase gene from Arabidopsis thaliana in transgenic plants improves stress tolerance. Plant J. 2003; 35(4): 452-464.
7. Bohnert, H.J., D.E. Nelson, and R.G. Jensen. Adaptations to environmental stress. Plant Cell. 1995; 7: 1099-1111.
8. Tohir A Bozorov, Rustam M Usmanov, Yang Honglan, Shukhrat A Hamdullaev, Sardorbek Musayev, Jaloliddin Shavkiev, Saidgani Nabiev, Zhang Daoyuan, Alisher A Abdullaev. Effect of water deficiency on relationships between metabolism, physiology, biomass, and yield of upland cotton (Gossypium hirsutum L.). J Arid Land. 2018; 10(3): 441–456.
9. Shavkiev J, Nabiev S, Khamdullaev Sh, Usmanov R, Chorshanbiev N. Physiological-biochemical and yield traits parameters of cotton varieties under different water irrigated regimes. Bull. Agrarian Sci. Uzbekistan. 2019;78(4(2):157-162.
10. Manivannan P, Jaleel CA, Sankar B, Kishorekumar A, Somasundaram R, Alagu Lakshmanan GM, Panneerselvam R. Growth, biochemical modifications and proline metabolism in Helianthus annuus L. as induced by drought stress. Colloids Surf. B: Biointerf. 2007; 59:141-149
11. Guerfel M, Baccouri O, Boujnah D, Chaibi W, Zarrouk M. Impacts of water stress on gas exchange, water relations, chlorophyll content and leaf structure in the two main Tunisian olive (Olea europaea L.) cultivars. Sci. Horticult. 2009; 119: 257-263.
12. Massacci A., Nabiev S.M., Pietrosanti L., Nematov S.K., Chernikova T.N., Thor K and Leipner J., Response of the photosynthetic apparatus of cotton (Gossypium hirsutum) to the onset of drought stress under field conditions studied by gas-exchange analysis and chlorophyll fluorescence imaging. Plant Physiol. Biochem. 2008; 46: 189– 195.
13. Shavkiev J, SH Hamdullaev, S Nabiev, R Usmanov. Water sensitivity and tolerance indices upon productivity in upland cotton and other economic valuable traits. Bulletin of Gulistan State University 2019; (2): 71-76.
14. Кушниренко М.Д., Гончарова Э.А., Бондарь Е.М. Методы изучения водного обмена и засухоустойчивости плодовых растений. Кишинев, 1970. – С.79.
15. Третьяков Н.Н., Карнаухова Т.В, Паничкин Л.А. Практикум по физиологии растений. Агропромиздат, 1990. – С. 271
16. Lichtenthaler H. K. and Wellburn, A. R., Determinations of total carotenoids and chlorophylls a and b of leaf extracts in different solvents, Biochem. Soc. Trans. 1983; 11: 591–592.
17. Bates L.S., Waldren R.P. and Teare I.D. Rapiddetermination of free proline for water-stress studies. Plant Soil. 1973; 39: 205-207.
18. Parida, A. K., Dagaonkar, V. S., Phalak, M. S., Umalkar, G. V., L. P. and Aurangabadkar, L. P. Alterations in Photosynthetic Pigments, Protein and Osmotic Components in Cotton Genotypes Subjected to Shortterm Drought Stress Followed by Recovery. Plant Biotechnol. Rep. 2007; (1): 37–48.
Аширалиева, С. М., Набиев, С. М., Мадрахимов, М. И., & Хотамов, А. Т. (2022). СИРДАРЁ ВИЛОЯТИНИНГ ЎРТАЧА ШЎРЛАНГАН ШАРОИТИДАГИ ҒЎЗА ЎСИМЛИГИНИНГ БАЪЗИ ФИЗИОЛОГИК КЎРСАТКИЧЛАРИ. Academic Research in Educational Sciences, 3(12), 55–64. https://doi.org/
Аширалиева, С., et al. “СИРДАРЁ ВИЛОЯТИНИНГ ЎРТАЧА ШЎРЛАНГАН ШАРОИТИДАГИ ҒЎЗА ЎСИМЛИГИНИНГ БАЪЗИ ФИЗИОЛОГИК КЎРСАТКИЧЛАРИ.” Academic Research in Educational Sciences, vol. 12, no. 3, 2022, pp. 55–64, https://doi.org/.
Аширалиева, М., Набиев, М., Мадрахимов, И., and Хотамов, Т. 2022. СИРДАРЁ ВИЛОЯТИНИНГ ЎРТАЧА ШЎРЛАНГАН ШАРОИТИДАГИ ҒЎЗА ЎСИМЛИГИНИНГ БАЪЗИ ФИЗИОЛОГИК КЎРСАТКИЧЛАРИ. Academic Research in Educational Sciences. 12(3), pp.55–64.